header
Search:

Create an account |
Spelling Checker
Somali | Af Soomaali

Spelling Checker
Higgaadda Afsoomaaliga
ee
REDSEA-ONLINE


Calendar Conversion

GREGORIAN

ISLAMIC


SOMALI


Photo of the Week
Suggest one

Somaliland - I too love you!

Somaliland - I too love you!



Wisdom of the Day

...daily updates...

Qalinkaa wax suureeya,
Kugu sima halkaad doonto,
Saaxiib kal furan weeye,
Sunto fara ku hayntiisa,
Weligaa ha sii deynin.
"Sahra" - M I W Hadraawi

suugaan


A Note of my teachers


read it more


22/02/2008: Submitted for publication via web
Dhagaxtuurkii 1982 iyo dugsiga sare ee Tima-cade ama Qalax (Gabiley)
by Cali Cumar Xasan

Dadku wax badan kama oga oo lagama wada war hayo in deg, Gabiiley ay ahayd, halkii ugu horaysay ee si badheedh ah oo af iyo adinba leh uga hor timid, dawladii Siyaad Bare gadh-wadeenka u ahaa ee dalkii la odhan jiray Somaliya ka arimin jirtay, waxa dadka degan degaanka Gabiiley ay bilaabeen iska caabin hubaysan inay la galaan maamulkii talada dalka hayay iyo siyaasadiisiiba 1978-kii dhamaadkiisii, ka dib markii dhib gaar u ah degaanka gabiiley oo aad u baaxad wayni kaga timid askartii iyo jabhadihii la socday ee lagu soo jabiyay dagaalkii 1977-1978-kii Itoobiya lala galay, huwantaa askarta iyo jabhadaba ah oo la soo dejiyay meelo badan oo degaanka degmada Gabiiley ka mid ah, xiligaas oo ay ka dhabaqday maamulkaa siyaad bare taladu, oo qorshahii dalka lagu hagayay noqday mid uu jaho-wareer badan oo dhaqaale, bulsho iyo siyaasadeedba ku yimid guul-daradii iyo jabkii ka soo gaadhay dagaalkaa 1977-78 ka dartii.

Laga soo bilaabo sanadkaa 1978-kii hadaba oo ahayd xiligii ay dadka degaanka Gabiiley sameeyeen Jabhadii magaca wayn lahayd ee Afraad, ee kaalinta muuqata ka qaadatay dagaalkii naftaa furashada ahaa ee dadku ay ku khasbanaayeen, waxa hadheeyay degaanka jawi colaadeed oo dil, dhac, xadhig, boob,iyo kufsiba lahaa oo ka soo gaadhayay dadka dhankii huwantii askarta iyo jabhadihii lagu magacaabi jiray xoraynta soomaali galbeed, waxa degaanka aad loo saaray cadaadis adag oo lagu naafaynayay iska caabintooda, kaasoo si ba'' an looga dareemayay degaanka, inkasta oo aanu wiiqin iska caabintii iyo hlgankii jabhada afraad waday iyo dhiidhigii dadkaba, oo aakhirataankiina ay iyaga guushu raacday.

Hadaba hordhacaa iyo baacsigaa yar ee taariikhda deg, Gabiiley ka dib, oo ah gundhiga iyo halka uu ka foofayo maqaaalkani, si aad bal u sawiran karto xaalada ay degmadu ku jirtay xiligaa, ayaa su aashu waxay tahay, sidee ayay Gabiiley uga qayb qaadatay dhaqdhaqaaqyadii iyo kacdoonadii kale ee Goboladii waqooyiga la isku odhan jiray, ka bilaabmay 1980-dii ??, Jawaabtu waa, Gabiiley kama duwanayn dalka intiisa kale oo gocashadii iyo tabashadii jirtayba way kala sinayd, hadaanay weliba iyadu wax sii dheerayn, waxa hadaba aan ku koobayaa qoraalkan yar intii aan ka ogaa ee aan hada ka xasuusto, iyo kacdoonkii dhagaxtuurka ardayda ee 1982-kii ka bilaabmaay Hargeysa kuna baahay magaalooyin badan oo kale oo ay Gabiileyna ka mid ahayd.

Sida dalka iyo dadkuba yahay hada lama ahayn, oo xogta helitaankeeda iyo warku waxa uu ahaa Gibin, xaqiiqda si fudud looma heli karayn, waxa badnaa mala awaalka, dhacdooyinka Hargaysa ka dhacayaa waxa ay nagu ahaayeen anaga oo Gabiiley oo agteeda ah joogna, wax ay adag tahay si aan ku ogaanaa, hadii war la helo waa laba shub iyo waa la yidhi baa la yidhi, ma jirin bahalkan hada meel kastaba biyo-yaa-shubanta ah ee la yidhaa Mobile-phone, ma jirin Telefoon lagu wada xidhiidhaa, ma jirin war fidiyayaal kale, sida joornaal, radio madaxbanaan, Tv iwm.

Waxanu ku jirnay oonu ku xeraysnayn dugsigii sare ee Tima-cade oo Hoy(boarding school) ahaa, waa dugsigii kali ah ee sare ee ka jiray degaanka Gabiiley, oo isna cidla ku yaal, oo aan xidhidh toos ah haba yaraatee la lahayn dalka intiisa kale, waxa ku jira digsiga arday meel badan ka kala timid oo waa ay ku yar yihiin kuwa magaalada gabiiley u dhashay, dadka se degaanka laga xukumo degmada gabiiley ka yimid waa ku badan yihiin.

Dhiidhigii iyo ka soo horjeedkii xadhigii macalimiinta ee Hargeysa waxa uu si fishaan-fishaan ah ugu soo faafay oo uu ku soo galay Gabiiley, si gaar ahna waxa uu ugu fiday dugsigii sare ee Timo-cade, xiligaa waxa maamulkii degmada Gabiiley xukumi jiray nin la odhan jiray Buule, isaga iyo taliyayaashii kale ee milatariga, sir-doonka, bilayska, ee degmada iyo degaanka odayaal u dhashayba waxa ay bilaabeen in ay gaalaa-baxaan dugsiga sare ee tima-cade si ay uga hortagaan una baajiyaan in ay ardaydu wax dhaqdhaqaaqa samayso, iyaga oo si toosa iyo si dadbaba noogu muujin jiray, oo mararka qaarkood caga-juglayn iyo gorayo-khaakh layn badan ku dari jiray, waxa marka uu sii kululaado kacdoonka Hargaysaba uu maamulkii degmadu bilaabay inuu isna carcarakiisa iyo dhaqdhaqaaiisaa badiyo, oo uu marmarka qaarkood soo dhoobo ciidamado ku hubaysan qalbka milatariga siiba Jiibab iyo Beebeeyo, inta u dhaxaysa magaalada Gabiilay iyo dugsiga sare ee tima-cade oo masaafo dheer u jira magaalada si loo cabsi galiyo ardayda, waxa kale oo la joojiyay bixitaankii ardaydu oo laga godoomiyay dunida inteeda kale, waxa kale oo hanjabaad iyo cabsi galin badan la kulmay maamulkii dugsiga, macalimiintii iyo odayaashii degmada oo lagu amaray inay ka hortagaan oo ay fashiliyaan banaabaxyada ardayda lagu tuhunsan yahay inay samayn doonaan.

Waxa lagu soo kordhiyay arday cusub iskuulkii oo u shaqysa dawlada siiba sirdoonka, wada hadalkii iska furnaa ee arday dhexdeedu wuu joogsaday, waxa bilaabmay qaybsanaan leh dareen la isku kala qoqobayo oo laba loo kala jabay, dad raacsan kacdoonka iyo dad ka soo horjeeda oo weliba garabna ka helayay xukuumada haday tahay maamuladii degmada iyo gobolka-ba ee dawladii Siyaad Bare, si aan ula socono hadaba waxa dhacayay waxa lagama maarmaan noqday in la helo cid, u gacan banaan una darban arimahan oo kale, waxa aanu helay gurmad nooga yimid Hargeysa, oo noo noqday miciin iyo isku xidhe qaybtayadii kacdonka raacsanayd iyo dhaqdhaqaaqii Hargeysa, ninka hawshaa dusha u ritay waxa uu ahaa, mudane Xirsi aw-cabdi sheekh, oo hada jooga Birmingham(uk).

Si dhuumasho iyo qarsoodi ah ayaa uu mudane Xirsi Cabdi Sh, gooraha cawayskii noogu iman jiray Dugsiga sare ee tima-cade, oo uu nooga waramay waxa ka taagan Hargeysa iyo sida xaal yahay.

La soco Qaybta labaad.
Somaliland ha jirto oo ha joogto.



The views published here are solely those of its authors (Cali Cumar Xasan) and do not necessarily reflect those of REDSEA-ONLINE.COM.
All articles on redsea-online

1. 15/05/2012 Gathering to commemorate Dr. Abdishakur Shiekh Ali Jowhar - Commemoration committee
2. 11/05/2012 Press Release from Camden Creative: Are you Somali of any age and background, and are moving permane - Camden Creative
3. 20/09/2009 SWF - Events: Saturday, 31 October - Festival Books presents
4. 20/09/2009 SWF - Events: Friday, 30th October - Comedy Night with Boon Xirsi, Prince Abdi, Abdi Bahdoon &other
5. 20/09/2009 SWF - Events: Thursday, 29th October - Film night and Djibouti artist evening
6. 20/09/2009 SWF - Events: Wednesday, 28th October 2009 - One act the play ‘Baqayo Roged’
7. 20/09/2009 SWF - Events: Tuesday, 27 October 2009 - BME involvement in public bodies
8. 20/09/2009 SWF - Events: Monday 26 October 2009 - Young People and citizenship
9. 20/09/2009 SWF - Events: Sunday, 25th October 2009 - Family Day: Storytelling day for children and their parent
10. 20/09/2009 SWF - Events: Saturday, 24th October 2009 - A day of pure poetry
11. 20/09/2009 SWF - Events: Friday, 23rd October 2009 - Launching of the Festival
12. 03/08/2009 Opinion on: Book review - Whose world is it any Way? By Shamis Hussein - Omer Aden E-mail : omerliban@gmail.com
13. 23/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta Lixaad - Isniin 27 Julaay 2009
14. 23/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta shanaad - Axad 26 Julaay 2009
15. 23/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta afraad - Sabti 25 Julaay 2009
16. 23/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta saddexaad - Jimce 24 Julaay 2009
17. 19/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta Labaad - Khamiis 23 Julaay 2009
18. 19/07/2009 Mooge/HIBF - Maalinta Kowaad - Arbaca 22 Julaay 2009
19. 21/02/2009 Xog-waranka Abwaan Cabdilaahi Cawed Cige - Mustafe Sh. Cumar
20. 12/11/2008 "Alliwa": Wargeys 50 Guuradiisii Ay Maanta Tahay - Saddexaad - Axmed Yuusuf Ducaale
21. 11/11/2008 "Alliwa": Wargeys 50 Guuradiisii Ay Maanta Tahay - Labaad - Axmed Yuusuf Ducaale
22. 10/11/2008 "Alliwa": Wargeys 50 Guuradiisii Ay Maanta Tahay - Kowaad - Axmed Yuusuf Ducaale
23. 30/05/2008 Boqorka shaqsiyaddu waa kuma? Qaybtii 1aad - Farduus Siciid Dirir
24. 16/05/2008 HALABUUR, Journal of Somali Literature and Culture - hal-abuur
25. 22/02/2008 Dhagaxtuurkii 1982-kii ee dugsiga sare ee Timacade(qalax) ee Gabiiley, qaybtii 2-aad - Cali Cumar Xasan
26. 22/02/2008 LIX IYO LABAATAN GUURADII DHAGAXTUURKA. QAYBTII AFRAAD. - By Alpha
27. 20/02/2008 QAYBTII SADEXAAD EE LIX IYO LABAATAN GUURADII DHAGAXTUURKA - By Alpha
28. 18/02/2008 LIX IYO LABAATAN GUURADII DHAGAX TUURKA, Qaybtii labaad - By Alpha
29. 17/02/2008 Qaybtii Koowaad 20-Febaury 1982. Lix iyo Labaatan guuradii Dhagax Tuur - By Alpha
30. 11/02/2008 Barmaamij ku saabsan dadka xiskoodu dhiman yahay - Maxamed-Keyse
31. 28/01/2008 Qudbigii Suugaanta – Gabay - Bashiir Good
32. 25/11/2007 Hal-Abuur magazine relaunched - redsea
33. 11/11/2007 Gorfaynta Buugga “People on the Move” ee uu qoray Dayib Cabdi Askar. - Prof. Jaamac Aadan Cali
34. 11/11/2007 A critical review on “People on the Move” - By Prof. Jama Adan Ali
35. 29/06/2007 Buugga KARAAN: Xadhka-jiid ma gayo maamul Qaybta 2aad - Maxamed Yuusuf (Keyse)
36. 26/06/2007 Shirsannadeedkii Ururka Qoraaga Somaliland oo ka dhacay Stockholm 16/06/2007 - qoraaga.com
37. 26/06/2007 Buugga KARAAN Iyo Maansada Kasmo - Maxamed Yuusuf (Keyse)
38. 23/10/2006 Tixda Cabdilaahi Suldaan Timacadde & Ereyga “Soomaali” - Yasin Jaamac Nuux (Suldaan)
39. 13/08/2006 Baroordiiq (Tacsi) Abwaan Axmed Ismaaciil "Qaasin' - aftahan.org
40. 12/08/2006 Tacsi - Ururka Qoraaga Somaliland
41. 02/08/2006 Taariikh ku saabsan magaalooyinka Saylac, Berbera iyo Sheekh - Sayid Maxamed Yusuf "Dhegey"
42. 26/07/2006 Wargelin Muhiim ah: Xafladda Gardaadinta “Guri Waa Haween” ee Magaalooyinka Bristol iyo Cardiff - Maxamed Baashe Xasan
43. 17/07/2006 Book Signing Ceremony - Gobaad Communications & Press
44. 01/07/2006 Milicsiga maansooyinkii Abwaan "Qaasim" (Dad musbaar dhegaha kaga jiraan, maqal ka tuugaaye. 1964 Q. - Sayid Maxamed Yusuf "Dhegey"
45. 01/07/2006 Jebintii Jeelka Madheera Qaybtii 4-aad: Qorahu Wuxuu Soo Saari Doona Buug Ku Dhamaystiran Dhacdadani - Abdirisaq sheekh Ibraahim Kooshin (alpha) — Bristol, Uk
46. 30/06/2006 Milicsiga maansooyinkii dhaxalgalka ahaa ee Abwaan "Qaasim" (Sidii baa ducaaloow biyaha loo dawariya - Sayid Maxamed Yusuf "Dhegey"
47. 10/06/2006 Jabintii Jeelka Madheera Qaybtii 3-aad: Afduubkii Diyaaraddii Somali Airline Ee Afar Iyo Labaatankii - Abdirisaq sheekh Ibraahim Kooshin (Alpha)
48. 08/06/2006 05-JUNE-1988 - JABINTII JEELKA MADHEERRA - Qaybtii 2aad - Abdirisaq Sheekh Ibraahim Kooshin
49. 5/6/2006 05-JUNE-1988 - JABINTII JEELKA MADHEERRA - Abdirisaq Sheekh Ibraahim Kooshin
50. 26/03/2006 OGEYSIIS:TODOBAADKA SOMALILAND EE YURUB - SSE
51. 23/03/2006 Labada Aqal Ee Baarlamaanka Somaliland Oo Wadajir U Qaabiley Qoraa Weyn Oo Kenyaan Ah - somaliland.org
52. 20/03/2006 NETWORK OF DEVELOPMENT RESEARCHERS: HALF-DAY SEMINAR - SSE
53. 14/03/2006 School book with images of Prophet Muhammad banned in Somaliland - BBC Monitoring
54. 27/02/2006 GURI BA’AY - Maxamed Baashe X. Xasan
55. 20/02/2006 Milicso Maalmihii Ina Soo Maray – 20-ka February - Aamina Maxamuud Diiriye, Hargeysa, Somaliland
56. 19/02/2006 GPS: Burco Iyo Horumarku Maxay Ku Colloobeen? - Cabdillaahi Cawed Cige
57. 18/02/2006 XAQ-U-DIRIRKII AAN XUDUUDDA LAHAYN: Ibraahin Sheekh Saleebaan – 1944kii (qaybtii 6aad) - Boobe Yuusuf Ducaale
58. 09/02/2006 XAQ-U-DIRIRKII AAN XUDUUDDA LAHAYN: Ibraahin Sheekh Saleebaan (1944kii – 2006da) Q. 4aad - Boobe Yuusuf Ducaale
59. 08/02/2006 Safar Salaama iyo Xaflad Sagooti ah oo loo Samaynayo Abwaanka Gaarriye - aftahan.com
60. 08/02/2006 XAQ-U-DIRIRKII AAN XUDUUDDA LAHAYN: Ibraahin Sheekh Saleebaan 1944kii – 2006da (Q. 3aad) - Boobe Yuusuf Ducaale
61. 06/02/2006 XAQ-U-DIRIRKII AAN XUDUUDDA LAHAYN: Ibraahin Sheekh Saleebaan (Qormada 2aad) - Boobe Yuusuf Ducaale
62. 04/02/2006 GEERIDII GADHLAY SHEEGAYAAN GACAL HA WAAYAANE - Sayid Maxamed Yusuf "Dhegey"
63. 04/02/2006 XAQ-U-DIRIRKII AAN XUDUUDDA LAHAYN: Marxuun Ibraahin Gadhle - Boobe Yuusuf Ducaale
64. 01/02/2006 Ibraahim Gadhle: Hal Abuur Iyo Gabayaa ka Galbaday Suugaanta Soomaalida - haatuf.net
65. 31/01/2006 Tacsi Geeridii Abwaan Ibraahin Aw Saleebaan (Gadhle) - RSOL
66. 30/01/2006 Sannad wanaagsan - 1427 - RSOL
67. 20/01/2006 Habka Dhismaha Maansada Soomaaliyeed - Cabdi Miigane Guuleed & Maxamed Cabdillaahi Riiraash
(somalistartpage.com)
68. 25/01/2006 Wareysi Dr. Georgi Kapchits - wardheernews.com (Copyright WDN 2006)
69. 18/01/2006 Somaliland Societies in Europe: War saxaafadeed - SSE
70. 31/10/2005 Nin Gumoobay - Ibraahin Yuusuf Axmed
71. 31/10/2005 Dhagartii Oogle (Sheeko) - Ibraahim Yuusuf Axmed
72. 11/10/2005 Somali poetry event: The great Somali poet Maxamed Xaashi Dhamac 'Gaarriye' in UK - redsea
73. 10/09/2005 MADHXINTA AFSOOMAALIGA - Maxamed Bashe X. Xasan
74. 07/09/2005 From Mechanic to Civic Leader: One man's active leadership brings better energy options to an entire - (from awdalnews.com)
75. 03/09/2005 Kuma ayuu ahaa Cabdilaahi Suldaan Maxamed "Timacade" - Abdifatah O. Abdi
76. 28/08/2005 AIDS And Circumcision - Rhoda A. Rageh
77. 28/08/2005 Duumo iyo Duullaan - Ibraahin Yuusuf Axmed ”Hawd”
78. 28/08/2005 Dhibaatooyinka ku xeeran qoraalka afsoomaaliga iyo hirgelintiisa - Maxamed Bashe X. Xasan
79. 14/05/2005 "LADH" waa buug murugo, xiise, xasuus iyo xanuun intaba kugu beeraya - RSOL - Editor
80. 28/02/2005 "Dhagaxtuur Ma Been Baa?" - Boobe Yuusuf Ducaale
81. 18/02/2005 Yusuf Haji Aden Was a Great Educationist - SSE Chairman
82. 18/02/2005 Tacsi Ururka Somaliland Forum - Guddiga Dhexe Somaliland Forum
83. 15/02/2005 Obituary: Yusuf Haji Aden was a great man - Mohamud Tani
84. 17/02/2005 Aas Heer Qaran Ah Oo Loo Sameeyey Abwan Yusuf Xaji Aadan
85. 03/01/2005 Ujeedo Xog Ururuuin Ka Timid Ururka Qoraaga Somaliland - SWA
86. 06/03/2004 Students Uprising Of Feb 20th Observed By SONYO - the Somaliland Times, ISSUE 109, Feb 21, 2004
87. 04/03/2004 Warsaxaafadeed "Ururka Qoraaga Somaliland" - UQS, Sweden
88. 28/02/2004 20-ka February oo markii ugu horeysay laga xusay magaalada London - London (Jam) - from www.jamhuuriya.info
89. 27/02/2004 20-Ka February Oo Loo Aqoonsaday Maalinta Dhallinyarada Somaliland - Haatuf, Hargeysa Feb, 22, 2004
90. 25/02/2004 «Materia Cinese Chinese Matter»: per una comunicazione universale - Elisabetta Marino, l'Unità 06.02.2004
91. 12/02/2004 Bandhig Buug: Jamhuuriya
92. 23/12/2003 “Materia cinese”: i ponti invisibili di Lina Unali - Elisabetta Marino
93. 16/08/2003 The Vice President told youngs in his Party that "My Teachers' Group" is a good example to follow.
94. 20/06/2003 Barre Hagi Elmi Ahmed: Tribute to an unknown martyr - Jama Musse Jama
95. 29/05/2003 Xasuusta Dhagaxtuurka iyo Xuska Macalikayga Maalintaas (20-ka February 1982) - Khadar Ali Gas
96. 24/03/2003 A new section dedicated to the Somali Books
97. 21/01/2003 "Il Gazzettino" newspaper reviewed Layli Goobalay
98. 20/01/2003 Layli Goobalay on "IntercultuRadio" Radio
99. 4/12/2002 "Il Secolo XIX" reviewed Layli Goobalay
100. 3/12/2002 Layli Goobalay on Italian National Radio

Social Community
Join us today

There are currently, 163 guest(s) and 0 member(s) that are online.

Nickname

Password

Don't have a REDSEA account yet? You can create one. It is a free!


What is new


[ News archive ]



REDSEA SHOP
Hargeysa


Hore u gaadh daarta Oriental Hotel


Sheeko iyo Shaahid
Check deadline

Sheeko iyo Shaahid
KULANKA 5aad
ee
TARTAN QARAMEEDKA CURINTA SUUGAANTA


Codka Somaliland

Weekly FM Radio
Minneapolis, USA
in every Sunday


Editor Pick

A brilliant work co-ordinated through many continents
by Rhoda A. Rage.

Read it more


Search With Google

Google

www
redsea-online.com